سه شنبه ۲۸ آذر ۰۲ | ۲۰:۴۳ ۲ بازديد
فرهنگ و تمدن چین
کتاب تاریخ فرهنگ وتمدن نوشته عبدالحسین آذرنگ، به رسیدگی ریشههای فرهنگ و تمدن در پیشا تاریخ، فرهنگ و تمدنهای در بینالنهرین و فرهنگ مصری، میپردازد.
دراین کتاب همت شدهاست که به کلیه فرهنگهای تعالی و دگرساز دنیا به تناسب دقت گردد، و خرده فرهنگ وتمدنهای اساسی هم از لحاظ به دور نماند، خرده فرهنگهایی که داده ها درباره آنان در گویش فارسی زیاد وجود ندارد، یا این که به رنج میاقتدار به آن داده ها دست یافت. حواله یوان آنچه اکنون تحت عنوان فرهنگ و تمدن جهانی میشناسیم، تمدنی که بر تمامی جنبههای معاش دنیوی و معنوی آدم امروز قاضی میباشد، در هم آمیخته ارثیه تمامی فرهنگ وتمدنهای تعالی، تمامی فرهنگ و تمدنها و خرده فرهنگ و تمدنها از دیرینهترین روزگاران تا عصری میباشد که یکی فرهنگ و تمدنها با نفوذ دنیوی و معنوی خویش به سراسر دنیا شیوع، و بر کلیه جنبههای معاش انسان سیطره یافته، باارزشهای آنانرا دگرگون کرده، با آن بهاها را به بحران خوانده میباشد. دراین فرهنگ و تمدن، به رغم هرگونه مدعایی از جانب دوست داران آن، همتهای انسان از دیر گشوده، و از هر کناره عالم، سهم و حضور داراست، و در حال حاضر نیز بر سراسر دنیا و بر مجموع بشریت به سیرتکاملها و درجات مختلف تأثیر میگذارد. ولی عاقبت آدمی و آتی وی بهاین فرهنگ و تمدن جهانی گردیده و به سیر، مسیر، و تحولات آن متعلق میباشد. خطیر بودن اینگونه موقعیتی ایجاب مینماید که دانشجو ها تمامی فنهای تحصیلی با تعدادی سوژه، به عنوان مثال تاریخ درنگهای تاریخ دانش، تاریخ فرهنگ، مسائل زیست محیطی، و مانند آن آشنا شوند، و پیوندهای فن خویش را با این سوژه ها دریابند. همین شناخت شاید یاری دهد تا عقربههای جهت نمای فنهای متفاوت، قطب مهم حیات را، که آدمی، طریق زیست، و آتی اوست، گم نکند، و آن را غرض مهم کلیه تلاشهایش قرار دهد.
عبدالحسین آذرنگ که یکسری سال درس دادن سوژه تاریخ فرهنگ و تمدن را بر ذمه داشت و یادداشتهای شاید عظیمای طی سالها در این مورد گرد آورده بود، تشویق شد که درسطومار، یا این که شاید هم دستطومارای مختصر دربارۀ تاریخ فرهنگ وتمدن برای رفع نیازهای دانشجو ها تدارک ببیند. وی جاری ساختن یافتن این وظیفه را در نگاه ابتدا چندان طاقت فرسا نمیانگاشت، و به آن بدن اعطا کرد، ولی در کار اخذ که حذف کردن و کنار نهادن انبوهی از مطالب، از اضافه کردن نکاتی جدید و لبریز کردن خلأها بسیار دشوارتر میباشد؛ به ویژه آنکه بخش اعظمی از مطالبی که به بایستگی ملاحظه کردن اختصار بایستی کنار بنیان، با کاربردهای آنها در جای ها و مجالهای خاص و با خاطرههای فردی، و گاه گرامی، درآمیخته میباشد، و جداگانه کردن آنان از دیگر مطالب، شغل چندان سادگی وجود ندارد.
به هر تقدیر، کتابی که اینک در اختیار دارید، فشردۀ یادداشتهای فراوانی میباشد که برای درس دادن به دانشجو یان و به گذر زمان از منابع گوناگون مهیا آمده میباشد. مدرسان بهتر میدانند که زمانهای آموزشی همچون نیستند؛ مخلوط متغیر دانشجو یان، تفاوت نظریهها، ذوقها، رغبتها، و نیازهای آنها بر محتوای درس، فضای کلاس، و حتی گاه بر شیوۀ درس دادن، محاسبه، طریقه، و رویکردهای معلم تأثیر می گذارند.
دانشجوها زمانهای گوناگون تاریخ فرهنگ و تمدن بر صورت تصاحب کردن، و تأکیدهای نصیبهایی از همین نوشته مؤثر بودهاند. عشق و علاقههای عمیق شماری از دانشجو یان، در یکسری دورۀ آموزشی آذرنگ وا داشت به مطالعات کبیرتری دست بزند، یا این که به نکتههایی بیشتر دقت و دربارۀ آن ها تأمل و توجه ورزی نماید.